Regular Version High Contrast Version

Document Information

रेडक्रस सोसाइटी र रेड क्रिसेन्ट सोसाइटीहरूको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघ

आकस्मिकताको अवस्थामा अपाङ्गता समावेशी सेल्टर र बसोबास व्यवस्थापन

ग ३.३ भौचर कार्यक्रम

अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई नगद हस्तान्तरण गर्दा कुनै सुरक्षासम्बन्धी खास चिन्ता हुन्छ भने नगदको सट्टा भौचर जोखिम कम गर्ने उपाय हुनसक्छ । यसले अझ कसरी र कहाँ पैसा खर्च भयो भन्ने विषयमा नियन्त्रण गर्छ ।
भौचर कार्यक्रम तयार गर्न प्रशासनिक तथा अनुगमन खर्चसहित उल्लेख्य समय र स्रोत लाग्छ । त्यसैले यसलाई आकस्मिक प्रतिकार्यको बेलाभन्दा पनि शीघ्र पुन:प्राप्तीको समयमा बढी ध्यान दिनु जरूरी हुन्छ ।

१: आपूर्तिकर्ता र पहुँच - ग ३.३.१

कार्यक्रममा सहभागी हुन चाहने आपूर्तिकर्ताहरूको लागि योग्यताका सर्तमा पहुँचलाई पनि समावेश गर्नुहोस् । ख २.३ मा उल्लेखित सिफारिसको आधारमा आवश्यकताको सूची तयार गर्नुहोस् ।

२: सूचना - ग ३.३.२

इन्द्रीयसम्बन्धी अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि समेत भौचर कार्यक्रमसम्बन्धी सूचना पहुँचमा छन् र छनौटसम्बन्धी योग्यताका सर्तको बारेमा राम्ररी सञ्चार गरिएको छ भनी सुनिश्चित गर्नुहोस् ।

३: भौचरको डिजाइन - ग ३.३.३

कार्यक्रममा सहभागी हुन चाहने आपूर्तिकर्ताहरूको लागि योग्यताका सर्तमा पहुँचलाई पनि समावेश गर्नुहोस् । ख २.३ मा उल्लेखित सिफारिसको आधारमा आवश्यकताको सूची तयार गर्नुहोस् ।

प्राप्त गर्ने व्यक्तिको नाम भौचरमा लेखेको हुनुपर्छ । भौचर उपयोग गर्न असमर्थ अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको लागि आफ्नोतर्फबाट भौचर बुझ्न प्रतिनिधि मनोनित गर्न पाउने व्यवस्था गर्न सकिन्छ । यो कुरा लिखित रूपमा उल्लेख गर्नुहोस् ।

लक्षित समूहका प्रतिनिधिको उपस्थितिमा डिजाइनहरूको परीक्षण गर्नुहोस् । निरक्षर अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका आवश्यकतालाई पनि ध्यान दिनुहोस् । भौचरमा लेखिएको रकम सबैले बुझ्नेगरी र यसको बारेमा राम्रोसँग सञ्चार गरिएको छ भन्ने सुनिश्चित गर्नुहोस् ।

४: डिजाइन समाधान - ग ३.३.४

सेल्टर निर्माणमा प्रयोग हुने अवरोधमुक्त डिजाइनका मापदण्डको बारेमा पैरवी गर्नुहोस् । समात्ने बार, पहुँचयुक्त ढोकाको ह्याण्डल, र्याम्प र अन्य आवश्यक अनुकूलताको लागि थप आर्थिक तथा प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउनुहोस् ।

५: अनुगमन - ग ३.३.५

आपूर्तिकर्तासम्मको पहुँचको अवस्था अनुगमन गर्न स्वयंसेवक उपलब्ध गराउनुहोस् र भौचरहरू सम्झौता गरिएअनुसारकै संख्या एवं गुणस्तरको वस्तु तथा सेवासँग विनिमय गरिएको छ भन्ने सुनिश्चित गर्नुहोस् ।

६: यातायात/ढुवानी - ग ३.३.६

आपूर्तिकर्तासँग सम्झौता गरेर, सवारी साधनको व्यवस्था गरेर वा अन्य यातायातका पहुँचयुक्त माध्यमबाट वा सामुदायिक सहयोग समूहमार्फत सामग्री ढुवानीसहितको सहयोग उपलब्ध गराउनुहोस् ।

७: प्राविधिक सहयोग - ग ३.३.७

ख २ मा उल्लेख गरे अनुसारका पहुँचसम्बन्धी आवश्यक समाधान कार्यान्वयन गर्न अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू र उनीहरूका परिवारका लागि प्राविधिक सहयोग उपलब्ध गराउनुहोस् ।

ग ३.३ - घटना अध्ययन

डेमोक्र्याटिक रिपब्लिक अफ कंगोको पूर्व क्षेत्रमा विगत दुई दशक यता उल्लेख्य संख्यामा विस्थापित मानिसहरू आए । युनिसेफको व्यवस्थापनमा उत्तरी किभु, दक्षिण किभु र ओरियन्टल प्रान्तमा र्यापिड रेस्पोनस् टु पपुलेशन मुभमेन्ट (RRMP) नामक संयन्त्र गठन गरियो ।
RRMP अन्तर्गत अत्यावस्यक घरायसी र सरसफाइसम्बन्धी सामग्रीका लागि भौचर कार्यक्रम थिए । कार्यान्वयन गर्ने साझेदारहरूको रूपमा AVSI, IRC, र Solidarities International ले ह्याण्डिक्याप इन्टरनेशनलसँगको सहकार्यमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको समावेशीकरणमा सुधार ल्याउन एकसाथ काम गरे । यसको मुख्य उद्देश्य उपयुक्त सामग्री उपलब्ध छ र वितरण गतिविधि पहुँचमा छ भन्ने सुनिश्चित गराउनु थियो । पहिलो कदम हरेक संस्थाका कर्मचारीहरूमा अपाङ्गताको सवालमा सचेतना जगाउनु थियो । दोस्रो कदम बढीभन्दा बढी जनतासम्म पुग्ने गरी सूचनाका विभिन्न माध्यमहरूको प्रयोग गरी कार्यक्रमको बारेमा सूचना प्रवाह गर्नु थियो । तेस्रो कदम भौचर कार्यक्रम समितिमा अपाङ्गता भएका व्यक्ति (महिला र पुरूष दुवै) को सहभागिता वा प्रतिनिधित्व सुनिश्चित गर्नु थियो ।
यी कदमको परिणास्वरूप यसभन्दा पहिले बाहिर ननिस्किएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू पनि पहिचान भए र कार्यक्रममा समावेश गरिए । हिँडडुलमा समस्या हुने व्यक्तिहरूले सामग्री ढुवानी गर्न सहयोग प्राप्त गरे । अति अशक्त अवस्थामा रहेकाहरूका लागि उनीहरूको हेरचाह गर्ने व्यक्तिलाई उनीहरूको तर्फबाट भौचर बुझेर लिनको लागि अनुमति दिइयो ।
यसैसँग समानान्तर रूपमा संस्थाहरूले किनमेल गरिने बजारलाई पनि लक्षित गरेर काम गरे । जसमा कतै पहुँचसहितका बजार खोजी गरियो भने कतै अवरोध हटाउन अनुकूलताको व्यवस्था गरियो । थप सामग्री जस्तै बाटोमा सामान्य र्याम्प र बाटो बनाउन काठको बोर्ड उपयोग गरियो । यसैगरी, प्रतिक्षा गर्ने र मानिसहरू आराम गर्ने ठाउँहरूमा पनि ।
यो सानो हस्तक्षेपले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको सहभागिता र संलग्नतामा निकै ठूलो फरक ल्यायो ।