Document Information

रेडक्रस सोसाइटी र रेड क्रिसेन्ट सोसाइटीहरूको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघ

आकस्मिकताको अवस्थामा अपाङ्गता समावेशी सेल्टर र बसोबास व्यवस्थापन

क.२.३आकस्मिक सेल्टर र बसोबास सहयोग

समावेशी प्रतिकार्य रणनीति तथा द्रुत लेखाजोखा (हेर्नुहोस् क.२.१. र क.२.२)ले अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई कसरी सेल्टर र बसोबास सहयोग गर्ने भन्ने बारेमा जानकारी दिन्छ ।

तल आकस्मिकताका अवस्थामा सेल्टर र बसोबास कार्यक्रममा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको पहुँच र समावेशीकरणलाई सबल बनाउन प्राविधिक मापदण्ड तथा व्यावहारिक समाधान (हेर्नुहोस् खण्ड ख)सहित आवश्यक सिफारिस गरिएको छ ।

सुरक्षा र संरक्षणका सवाल, जीवन रक्षा सहयोग (Life Saving Aid)मा सामाजिक विभेद वा उपेक्षा लगायत अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले सेल्टर र बसोबासको वातावरणभित्र सामना गर्नुपर्ने अवरोधका बारेमा राम्ररी बुझेर सुरूवात गर्नुहोस् ।

तपाईँको कार्यक्रममा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू मूलधारका राहत कार्यक्रममा सहभागी हुनसक्छन् भन्ने निश्चित गर्नुहोस् र सोही समयमा उनीहरूका विशेष आवश्यकतालाई पनि सम्बोधन गर्नुहोस् । सहयोग गर्ने सञ्जाललाई पुन:स्थापना गर्ने काम गर्नुहोस् र व्यक्तिगत व्यवस्थापन गर्ने संयन्त्र (Individual Coping Mechanism)लाई बलियो बनाउनुहोस् ।

१. समावेशी वितरण - क २.३.१

वितरण प्रणालीलाई समावेशी कसरी बनाउन सकिन्छ भन्ने बारेमा अपाङ्गता भएका व्यक्ति र उनीहरूका संस्थाहरूसँग परामर्श गर्नुहोस् । वितरण गर्ने ठाउँको छनौट, घरमै पुर्याइदिनुपर्ने व्यक्ति तथा यातायात सहयोगको बारेमा ध्यान पुर्याउनुहोस् (हेर्नुहोस् ख.३.१.१ र ख.३.१.६) ।

२. उपयुक्त वस्तु - क २.३.२

उपयुक्त आकस्मिक घरेलु र सेल्टरमा चाहिने सामग्रीका बारेमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिका संस्थाहरूसँग छलफल गर्नुहोस् । यस्ता सामग्री अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि अझ पहुँचमा र उपयोगी बनाउन चाहिने थप कुरा तथा प्राविधिक सहयोग पहिचान गर्नुहोस् (हेर्नुहोस् ख.३.१.७ र ३.१.८, ख्.३.२ र ख.३.३)

३. हस्तक्षेपमा प्राथमिकता - क २.३.३

स्वत: स्फुर्तरूपमा गरिने बसोबासको व्यवस्थापनमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई सुरक्षा र पहुँचको लागि (हेर्नुहोस् ख.१.२) सही हस्तक्षेप पहिचान गर्न अपाङ्गता भएका व्यक्तिका संस्था, शिविर व्यवस्थापक, अपाङ्गता भएका महिला तथा पुरूषलाई संलग्न गराउनुहोस् । नयाँ अस्थायी बसोबास र पहुँचको योजनामा भने सुरूदेखि नै संलग्न गराउनुपर्छ (हेर्नुहोस् ख.१.१) ।

४. परामर्श - क २.३.४

सेल्टर र बसोबासका लागि गरिने सहयोगमा उपयुक्त प्राथमिकता चयन गर्न अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूसँग परामर्श गर्नुहोस् र विभिन्न विकल्पका फाइदा एवं बेफाइदाका बारेमा बुझ्नुहोस् ।

५. सेल्टरको विकल्प - क २.३.५

स्थानीयस्तरमा चलनचल्तीमा रहेका निर्माण तरिका, बजार लेखाजोखा र आकस्मिक आवश्यकता लेखाजोखा (हेर्नुहोस् क.२.२) (निर्माण सामग्रीको उपलब्धता र बजारको पहुँच)का आधारमा सेल्टरका उपयुक्त विकल्प निर्धारण गर्नुहोस् ।

सेल्टर र बसोबासको अवधारणामा लचकता अपनाउनुहोस् । सहभागीमूलक अवधारणाका आधारमा योजना निर्माण, डिजाइनको बेला अपाङ्गता भएका व्यक्तिका आवश्यकतालाई समेट्नुहोस् । आवश्यक परेको खण्डमा व्यक्तिगत सहयोग उपलब्ध गराउन सक्ने विशेषज्ञ संस्थाहरूलाई संलग्न गराउनुहोस् ।

६. सेल्टर सहयोग - क २.३.६

हाल रहेकै स्थानमा सेल्टरमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिको पहुँच बढाएर सहयोग गर्नुहोस् वा प्राथमिकताका आधारमा वैकल्पिक सेल्टरको समाधानको खोजी गर्नुहोस् । जस्तैः भाडामा घर वा होस्टेल । (हेर्नुहोस् ग.२.१ र ग.२.२)

७. सूचनामा पहुँच - क २.३.७

बहु पहुँच भएका ढाँचामा सेल्टर र बसोबाससम्बन्धी सूचना उपलब्ध गराउनुहोस् (हेर्नुहोस् ग.१.१) । योग्यताका सर्त र गुनासो गर्ने संयन्त्रमा कसरी पहुँच पुर्याउन सकिन्छ भन्ने स्पष्टसँग सञ्चार गरिनुपर्छ । यसको लागि सुझाव लिन अपाङ्गता भएका व्यक्तिका संस्थाहरूलाई सोध्नुहोस् ।

८. अनुगमन - क २.३.८

सेल्टर र बसोबास सहयोग उपयुक्त एवं उपयोगी छन् कि छैनन् भनेर थाहा पाउन गरिने अनुगमनका गतिविधिमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई सहभागी गराउने कुरा सुनिश्चित गर्नुहोस् (हेर्नुहोस् ग.१.३) ।

अलि ठूला बसोबासमा, सामुदायिक केन्द्र र सुरक्षित स्थानका लागि बनाइएका सेल्टरहरूमा अपाङ्गता डेस्क स्थापना गर्नुपर्छ (हेर्नुहोस ख१.१.११) । त्यहाँ तालिमप्राप्त कर्मचारीहरूले सूचना र सहयोग प्रवाह गर्नुपर्छ ।

सेल्टर र बसोबाससम्बन्धी गतिविधिले सहयोग सञ्जाललाई बलियो बनाउनुपर्छ । त्यसलाई नष्ट र अवरोध गर्नु हुँदैन । प्राथमिकताको आधारमा स्थान अभाव, गोपनीयता र अपाङ्गता भएका व्यक्तिको संरक्षणलाई सम्बोधन गर्नुहोस् ।