Regular Version High Contrast Version

Document Information

रेडक्रस सोसाइटी र रेड क्रिसेन्ट सोसाइटीहरूको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघ

आकस्मिकताको अवस्थामा अपाङ्गता समावेशी सेल्टर र बसोबास व्यवस्थापन

क १.१. पूर्वतयारी योजनामा अपाङ्गतासम्बन्धी जनचेतना

राष्ट्रिय पूर्वतयारी र भैपरी आउने योजना निर्माणमा राष्ट्रिय रेडक्रस सोसाइटी र रेडक्रिसेन्ट सोसाइटीको केन्द्रीय भूमिका रहन्छ । विपद्का बेलामा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू बढी जोखिममा पर्ने मध्येका समूह हुँदाहुँदै पनि योजना प्रक्रियामा अपाङ्गता भएका व्यक्तिका संस्थाहरूसँग ज्यादै कम परामर्श गर्ने गरिन्छ ।

अध्ययनहरूले देखाएअनुसार सन् २०११ मा जापानमा गएको सुनामी र भूकम्पका कारणले अरू मानिसहरूको तुलनामा अपाङ्गता भएका मानिसहरूको मृत्युदर दुगुना थियो ।

१. अनुभवको नक्शाङ्कन - क. १.१.१

अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई सेल्टर उपलब्ध गराएको वा उनीहरूसँग काम गरेको तपाईँको राष्ट्रिय सोसाइटी वा संस्थाको अनुभव र योसँग भएको विद्यमान क्षमता पहिचान गर्नुहोस् ।

२. सञ्जालीकरण - क. १.१.२

सम्बन्धित क्षेत्रमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूसँग काम गरिरहेका सञ्जाल वा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले सञ्चालन गरेका संस्थाहरूको नक्शाङ्कन गर्नुहोस् । यी संस्था र सञ्जाललाई समुदाय पूर्वतयारी योजना निर्माणसम्बन्धी गतिविधिमा मुख्य भूमिका निर्वाह गर्न कसरी सहयोग गर्न सक्नुहुन्छ पत्ता लगाउनुहोस् ।

मिश्रित र विवादग्रस्त अवस्था सिर्जना नहोस् भन्नको लागि अपाङ्गता भएका व्यक्तिका संस्था र अपाङ्गता सञ्जालसँग भेट्नु पहिले विभिन्न क्षेत्रहरूसँग समन्वय गर्नुपर्दछ । पूर्व तयारीको चरणमा पनि आकस्मिकताको अवस्थामा निर्वाह गर्नुपर्ने स्पष्ट जिम्मेवारीहरूको तय गर्नुहोस् ।

“जोखिममा रहेका समूह” वा “विशेष आवश्यकता भएका व्यक्ति” जस्ता शब्दावली एकदमै जटिल हुने हुनाले यिनीहरूको प्रयोग गर्नु हुदैन।

३. विद्यमान योजनाको समीक्षा - क १.१.३

विद्यमान योजनाको एकसाथ पुनरावलोकन/समीक्षा गर्न सरकारी अधिकारीहरू (खास गरेर अपाङ्गता र पूर्वतयारीसँग सम्बन्धित) र अपाङ्गतासम्बन्धी सरोकारवालालाई निमन्त्रणा गर्नुहोस् । सेल्टर तथा बसोबासको पूर्वतयारीमा केन्द्रित हुने र अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूसँग सम्बन्धित विषयलाई जोड दिनुहोस् ।

४. राष्ट्रिय मापदण्ड - क १.१.४

संलग्न निकायहरूले राष्ट्रियस्तरमा पहुँच भएका डिजाइनहरूको लागि कानुन वा निर्देशिका छन् कि छैनन् पहिचान गर्नुहोस् । छैन भने यो पूर्वतयारी योजना निर्माण र लेखाजोखाको समावेशी प्रक्रियाको एउटा अपेक्षित उपलब्धि हुनसक्छ ।

५. जनचेतना विकास - क १.१.५

पूर्वतयारी योजनामा सार्वजनिक जनचेतना अभियान, प्रतिकार्य दलको तालिम र विपद् प्रतिकार्यको अभ्यास गर्ने कुरा समावेश गर्नुपर्छ । वृहत् सामुदायिक सचेतना PASSA र VCA को एउटा मुख्य उद्देश्य हुनुपर्छ । (हेर्नुहोस क१.२)

६. लेखाजोखा गर्ने उपकरण - क १.१.६

विपद् आवश्यकता लेखाजोखा फाराममा सेल्टर र अपाङ्गताको बारेमा प्रश्न समावेश गर्नुहोस् । यस फाराममा उल्लेख भएका विषयवस्तुको बारेमा अन्य संस्थाहरूसँग छलफल गर्नुहोस् । अपाङ्गतासँग सम्बन्धित विषयको अपाङ्गता फोकल प्वाइन्ट र सम्बन्धित संस्थाहरूसँग समीक्षा आयोजना गर्नुहोस् ।

विपद् जोखिम न्यूनीकरण दिवस, सन् २०१३ को अवसरमा प्रयोग गरिएको अपाङ्गता विषयसँग सम्बन्धित जनचेतना अभियानको सामग्री http://www.cruzroja.org/#!dird/c371 मा हेर्न सकिन्छ ।

क १.१ - घटना अध्ययन

राष्ट्रिय तथ्याङ्कअनुसार सन् २०१० मा हाइटीमा गएको भूकम्प पूर्व त्यहाँ ८,००,००० अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरू थिए । सरकारी अनुमानअनुसार विपद्को कारण ३,००,००० घाइते भए । धेरैले दीर्घकालीन अपाङ्गताको अवस्थामा बाँच्नु परिरहेको छ ।

ह्याण्डीक्याप इन्टरनेशनलले पहुँचसम्बन्धी मुद्दामा जनचेतना जगाउन र विपद् व्यवस्थापनमा नागरिक समाजको क्षमता विकास गर्ने द्रुत प्रतिकार्य संयन्त्र परियोजनाको पहल गर्यो ।

भूकम्पको अनुभववाट सिकेर पूर्वतयारीमा सुधार गर्न विपद् तथा जोखिम व्यवस्थापन राष्ट्रिय प्रणाली (SNGRD, जसको हाइटिइन रेडक्रस पनि एउटा भाग हो)ले पहुँचलाई साइट एण्ड इभ्याकुएसन सेन्टर म्यानेजमेन्टसम्बन्धी राष्ट्रिय नीतिमा समावेश गर्न चाह्यो ।

पुहुँचको बातावरण बनाउने र मानिसहरूलाई सुरक्षित स्थानमा लैजाने पद्धति सम्बन्धमा ह्याण्डीक्याप इन्टरनेशनलले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको समावेशीकरणको लागि राज्य सचिवको कार्यालय (BSEIPH) को स्वीकृति र सहकार्यमा तालिम एवं प्राविधिक सिफारिस प्रदान गर्‌यो ।

राष्ट्रिय पूर्वतयारीसम्बन्धी दस्तावजेहरूमा पहुँचका सम्बन्धमा विशेष उल्लेख गरिनुले काम गर्नलाई सहज बनाएको छ । परिणामस्वरूप विपद् पूर्व मानिसहरूलाई सुरक्षित राख्न बनाएका केन्द्रहरू (Evacuation centers)लाई स्तर उन्नति गरी पहुँचसम्बन्धी उच्च मापदण्ड अपनाइयो र यसमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले सञ्चालन गरेका संस्थाहरूको संलग्नता बलियो रह्यो ।

यो पनि हेर्नुहोला

Footnotes

"Column 4: Mortality rate of people with disabilities in the Great East Japan Earthquake" from Annual Report on Government Measures for Persons with Disabilities (2012) Cabinet Office, Government of Japan. Retrieved from http://www8.cao.go.jp/shougai/english/annualreport/2012/index-pdf.html

The Philippines Accessibility Law of 1983 (Batas Pambasa Bilang 344), for example, states that all buildings and infrastructure for public use must be fully accessible. The law includes minimum standards and clear penalties for non-compliance.

Pan American Health Organization. 2010 Earthquake in Haiti: PAHO/WHO Situation Report on Health Activities Post Earthquake.