Document Information
रेडक्रस सोसाइटी र रेड क्रिसेन्ट सोसाइटीहरूको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघ
आकस्मिकताको अवस्थामा अपाङ्गता समावेशी सेल्टर र बसोबास व्यवस्थापन
परिचय
प्राकृतिक विपद् र आकस्मिक अवस्थामा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूप्रति अपनाउनुपर्ने दायित्वका बारेमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको अधिकारसम्बन्धी महासन्धिमा स्पष्ट रूपमा व्याख्या गरिएको छ । यसको बाबजुद पनि सरकारी निकाय र मानवीय कार्य गर्ने संस्था विपद्का लागि पूर्व तयारी तथा प्रतिकार्य (response)का गतिविधि अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई पर्याप्तरूपमा समावेश गराउन असफल रहेका छन् ।
विद्यमान मार्गदर्शनको पुनरावलोकन (सीवीएम, ह्याण्डीक्याप इन्टरनेशनल र अरू संस्थाहरूले गरेको), राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डको पालना एवं तुलना र लेखक तथा पुनरावलोकनकर्ताको व्यक्तिगत अनुभवका आधारमा सिफारिस तयार गरिएको हो ।
यस दस्तावेजको क्षेत्र
यो दस्तावेज मानवीय संकटको बेला गरिने सेल्टर र बसोबासको सहयोगमा केन्द्रित छ । यसलाई तीन चरणमा विभाजन गरिएको छ : पूर्वतयारी, आकस्मिक प्रतिकार्य र शीघ्र पुन:प्राप्ती (Early Recovery)।
यस सन्दर्भमा सेल्टर सहयोगअन्तर्गत आकस्मिक सेल्टरका लागि चाहिने उपकरण र सामग्री, घरचलाउन चाहिने सामग्री र पालको वितरण, सेल्टरको सङ्क्रमणकालीन समाधान तथा सेल्टर सबैको लागि पहुँचसमेत हुनेगरी बनाउन चाहिने प्राविधिक तथा व्यावहारिक सहयोग पर्छन् ।
बसोबास व्यवस्थापनअन्तर्गत अस्थायी बसोबास (क्याम्प)को योजना र स्तरोन्नतिसम्बन्धी मार्गदर्शन, अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि दैनिक आवागमनको लागि चाहिने सहयोग, समुदायमा सेल्टर र उपलब्ध सेवाको बीचमा गर्नुपर्ने आवागमनको लागि चाहिने सहयोग पर्छन् ।
लक्षित समूह
यस दस्तावेजको मुख्य लक्षित समूह रेडक्रस र रेडक्रिसेन्ट आन्दोलनका राष्ट्रिय सोसाइटीअन्तर्गतका कर्मचारी र स्वयंसेवक हुन् । भाग "क" मा उनीहरूका लागि सम्बन्धित मार्गदर्शन छन्, तर सबै सिफारिस विषयवस्तुसँग सम्बन्धित र बुझ्न सकिने हुनुपर्छ भनी तिनीहरूलाई उदाहरणसहित प्रस्तुत गरिएको छ ।
कार्यक्रम व्यवस्थापक र निर्णयकर्ताहरू पनि यसका लक्षित समूह हुन्, खास गरेर क१.१. , क.२.१., क.३.१. र खण्ड "ग" का लागि । सेल्टर विशेषज्ञहरूका लागि भने भाग "ख" सम्बन्धित छ ।
यो दस्तावेजको आधारमा तालिम मोड्यूलको समूह तयार गरिएको छ । जसमा माथि उल्लेखित तीन समूहमध्ये प्रत्येकको लागि सामान्य परिचय र लक्षित सत्र समावेश छन् ।
यस दस्ताबेजको प्रयोग कसरी गर्ने ?
यस दस्तावेजका भाग तथा अध्याय अलग्गै अलग्गै स्वतन्त्र रूपमा पढ्न र उपयोग गर्न सकिन्छ, तर तपाईँले अगाडि अध्ययन गर्नको लागि विभिन्न भागहरूको बीचमा सन्दर्भसामग्री पाउनुहुनेछ । केही मुख्य शब्दावली र अवधारणालाई तलका पानाहरूमा व्याख्या गरिने छ ।
हरेक अध्याय र भागको सुरूमा तपाईँले यसमा संलग्न विषयवस्तुको संक्षेप पाउनुहुनेछ ।
हरेक अध्यायको अन्त्यमा ध्यान पुर्याउनुपर्ने मुख्य सवालको निम्ति एउटा रूजु सूची समावेश गरिएको छ ।
दस्तावेजको अन्त्यमा छोटकरी शब्दावलीको व्याख्यालगायत अनुसूचीको समूह पाउन सकिनेछ ।